1. Sau sinh và cú sốc đầu tiên
Tôi sinh bé Bống được hai ngày thì mẹ ruột từ quê bắt chuyến xe sớm lên. Mẹ tôi ôm theo hai giỏ to, nặng trịch, vừa bước vào phòng đã thở hổn hển:
– “Mẹ mang ít đồ lên cho con với cháu. Lần đầu sinh, phải ăn cho lại sức.”
Tôi nhìn vào giỏ mà choáng: hai mươi cái chân giò heo bóng mỡ, được mẹ rửa sạch, ướp sẵn gừng sả, bỏ vào túi riêng.
Chồng tôi, anh Vinh, đang bế con cũng cười:
– “Trời đất, mẹ mang cả cái chợ lên chắc?”
Mẹ tôi thở dài:
– “Nhà mình có mỗi mình con gái, không chăm thì ai chăm.”
Nói rồi mẹ quay sang mẹ chồng tôi đang ngồi ở góc phòng. Bà Thoa – mẹ chồng – gật đầu rất nhẹ:
– “Vâng, cảm ơn thông gia vất vả.”
Giọng bà nhàn nhạt, không mặn không nhạt. Tôi đã quen cách cư xử của bà: lúc nào cũng lịch sự theo kiểu trách nhiệm, nhưng không hề thân.
Hôm đó, tôi vẫn còn yếu, chỉ nằm nhìn hai mẹ dọn dẹp.
Đến chiều, tôi nghe tiếng lục đục ở ngoài hành lang. Hơi tò mò, tôi nhờ Vinh đẩy cửa hé ra xem. Anh xem xong thì im lặng, vẻ mặt khó nói.
– “Mẹ ơi, mẹ làm gì mà mang đi nhiều thế?” giọng Vinh vang lên ngoài cửa.
Tôi giật mình, cố chống người dậy nhìn ra.
Mẹ chồng tôi đang xách cả túi to chân giò mang xuống cầu thang.
Tôi ngỡ ngàng:
– “Mẹ mang đi đâu vậy ạ?”
Bà quay lại, mặt rất bình thản:
– “Nhà có mỗi hai vợ chồng, ăn gì mà hết. Mẹ mang sang cho con Thu – em chồng con, nó mới mở quán phở, thiếu đồ. Mà đồ thông gia cho, cũng là cho cả nhà mình.”
Tôi sững sờ.
Tôi đếm sơ sơ: hơn mười cái, gần hết ba phần tư.
Mẹ ruột tôi đứng cạnh, im lặng. Nhưng khóe mắt mẹ khẽ động.
Tôi nghẹn họng:
– “Nhưng… mẹ con mang cho con để tẩm bổ…”
Bà Thoa nhíu mày:
– “Tẩm bổ thì để lại bốn cái là quá đủ rồi!”
Bốn cái. Hai mươi cái, giờ còn bốn.
Tôi muốn bật khóc tại chỗ.
Vinh định nói gì đó nhưng bị mẹ chồng liếc một cái sắc lạnh. Anh im như nuốt lời vào cổ.
Tôi chưa bao giờ cảm thấy bị xúc phạm đến vậy.
Nếu không có mẹ tôi ở đó, có lẽ tôi đã gào lên mất.
Nhưng mẹ ruột tôi – người ít khi nói nhiều – nhẹ nhàng đặt tay lên vai tôi, bóp nhẹ:
– “Con nghỉ đi. Chân giò mà, cho ai cũng được. Con đừng buồn.”
Bà quay sang mẹ chồng, cười hiền:
– “Thế mẹ cứ mang đi. Hôm nào tôi mang lên thêm.”
Mẹ chồng tôi cười phơ phơ:
– “Ôi, thông gia tốt quá!”
Tôi còn tức nghẹn hơn.
Khi mẹ chồng đã đi, tôi quay sang mẹ bật khóc:
– “Sao mẹ không nói gì? Sao mẹ để người ta lấy gần hết?”
Mẹ tôi vuốt lưng:
– “Con cứ giả vờ không biết. Mai mẹ xử lý.”
Tôi nghi ngờ nhìn mẹ:
– “Xử lý… gì ạ?”
Mẹ chỉ cười, nụ cười nhỏ mà khó đoán:
– “Ngày mai rồi biết.”
2. Chiếc túi bí mật của mẹ
Buổi tối, mẹ ruột tôi ở lại chăm tôi và bé Bống. Khi Vinh về nhà tắm một lúc rồi quay lại, mẹ bảo:
– “Con ngủ đi, mẹ đi ra ngoài mua ít đồ.”
Tôi biết mẹ chẳng bao giờ ra ngoài vào giờ đó. Nhưng tôi quá mệt nên không hỏi thêm.
Sáng hôm sau, khi tôi còn ngái ngủ thì nghe tiếng lao xao ngoài hành lang.
– “Con Thu nó bị làm sao thế?”
– “Sao khóc ghê vậy trời?”
– “Chết rồi, ai lại làm thế không biết!”
Tôi giật mình ngồi dậy. Vinh vừa bước vào, mặt tái mét:
– “Em… nhà đang ồn ào lắm. Em Thu vừa gọi mẹ khóc nức nở.”
Tôi ngơ ngác:
– “Có chuyện gì?”
Anh ấp úng:
– “Nó bảo… trong túi chân giò hôm qua… có tờ… có tờ giấy gì đó… làm nó phát hoảng.”
Tôi càng khó hiểu.
Lúc ấy, mẹ ruột tôi từ ngoài đi vào, vẻ mặt điềm tĩnh lạ thường.
Tiếng mẹ chồng vang lên ngay sau đó, đầy tức giận:
– “Thông gia! Bà làm cái trò gì vậy hả?!”
Bà xông vào phòng, theo sau là em chồng Thu – mặt trắng bệch như vừa gặp ma.
Tôi hoảng:
– “Xảy ra chuyện gì vậy ạ?”
Em chồng run run đưa ra một tờ giấy gấp làm ba, ướt nước mắt.
Tôi nhìn kỹ… rồi tim đập thót một nhịp.
Đó là kết quả xét nghiệm thiếu máu nặng và nguy cơ suy nhược hậu sản… của tôi.
Tôi nhớ… tôi đã làm xét nghiệm này ở bệnh viện quê trước lúc sinh, nhưng chưa đưa cho ai xem. Vậy nó ở trong túi chân giò bằng cách nào?
Tôi quay sang mẹ.
Mẹ vẫn bình tĩnh, nhẹ nhàng nói:
– “Tờ giấy đó tôi bỏ vào đúng bốn cái chân giò để lại cho con gái tôi. Để con ăn đủ chất. Còn ai lấy nó đi đâu thì… tôi không biết.”
Mẹ chồng tôi nghẹn họng.
Em chồng Thu khóc nấc:
– “Con… con mở túi ra xếp đồ, thấy tờ giấy. Con… con không biết là chị Hân bệnh nặng vậy…”
Mẹ tôi nhìn thẳng vào mẹ chồng, ánh mắt không giận dữ, chỉ sâu và rắn:
– “Tôi biết mình không có quyền dạy ai, nhưng tôi có quyền bảo vệ con gái tôi. Cháu nó mới sinh, cơ thể còn yếu, bác sĩ dặn phải ăn đủ dinh dưỡng, đặc biệt là chân giò để có sữa. Nên tôi để kèm giấy vào. Ai mang đi… thì cũng nên biết hậu quả.”
Cả phòng im phăng phắc.
Mẹ chồng tôi đỏ mặt, cố chống chế:
– “Thì… thì tôi tưởng đồ bà cho là cho cả nhà! Sao bà không nói sớm?!”
Mẹ tôi mỉm cười:
– “Tôi nói rồi, tôi mang cho con gái tôi. Bà bảo là mang cho cả nhà mình, nên tôi mới để giấy để cả nhà cùng biết tình trạng sức khỏe của nó.”
Một câu, sắc như dao.
Vinh đứng sững.
Tôi cũng chết lặng. Mẹ tôi không gắt, không cãi, nhưng từng câu như đánh thẳng vào sự thiên vị của mẹ chồng.
Mẹ chồng đỏ bừng mặt vì xấu hổ. Em chồng Thu cứ ôm miệng thút thít:
– “Con xin lỗi chị… Con không biết…”
Mẹ ruột tôi quay sang tôi, xoa đầu:
– “Mẹ không muốn con phải cãi vã sau sinh, nên mẹ mới làm vậy. Mẹ không mất công mười mấy tiếng trên xe để lên đây chỉ để nhìn con bị đối xử bất công.”
Tôi bật khóc.
3. Khi sự thật khiến người ta tự soi lại mình
Buổi trưa hôm đó, mẹ chồng tôi im thin thít. Bà không dám nhìn tôi, càng không dám nhìn thông gia.
Vinh thì ngồi cạnh tôi, cứ nắm tay tôi mãi:
– “Anh xin lỗi… Anh không biết tình trạng của em. Anh không biết mẹ lấy nhiều vậy…”
Tôi nhìn anh, giọng nghèn nghẹn:
– “Không phải em trách anh. Nhưng anh thấy đó… mẹ làm thế từ bao giờ?”
Anh cúi đầu.
Rồi điều bất ngờ xảy ra: mẹ chồng tôi cầm túi, đi ra ngoài.
Không ai nói gì.
Một tiếng sau, bà trở lại với hai túi to chân giò, đầy ắp hơn cả lúc đầu. Bà đặt lên bàn, lí nhí:
– “Mẹ… xin lỗi. Mẹ không nghĩ con yếu vậy. Mẹ sai rồi.”
Nước mắt tôi trào ra không kiểm soát.
Mẹ ruột tôi đứng dậy, rất nhẹ nhàng:
– “Người làm mẹ… ai cũng có lúc sai. Quan trọng là biết sửa.”
Mẹ chồng tôi gật đầu liên tục, mắt rơm rớm.
Không ai ép bà. Không ai mắng mỏ bà.
Nhưng chính tờ xét nghiệm đã khiến bà nhìn lại mọi thứ.
4. Mẹ chồng thay đổi – và màn cao tay cuối cùng
Những ngày sau đó, không khí khác hẳn. Mẹ chồng tôi chăm tôi còn kỹ hơn cả chồng:
– “Con ăn thêm bát cháo này đi cho có sữa.”
– “Để mẹ rửa bình cho con.”
– “Con ngủ đi, mẹ bế Bống.”
Em chồng Thu cũng ghé thăm, mang theo bao nhiêu đồ ăn nấu sẵn:
– “Em xin lỗi chị nhiều…”
Tôi cười:
– “Chuyện qua rồi, chị không để bụng.”
Nhưng điều khiến tôi bất ngờ nhất lại đến vào ngày mẹ ruột tôi chuẩn bị về quê.
Trước khi đi, mẹ kéo tay mẹ chồng ra ngoài ban công. Tôi không nghe họ nói gì, chỉ thấy mẹ tôi đặt một phong bì nhỏ vào tay bà Thoa.
Tôi hoảng:
– “Mẹ cho gì thế? Mẹ đừng làm mẹ chồng ngại…”
Mẹ cười:
– “Không phải tiền. Mẹ chỉ gửi lại một tờ giấy thôi.”
Tờ giấy?
Mẹ chồng tôi mở ra, nhìn vào rồi sững sờ đến mức hai chân khụy xuống ghế. Tôi giật mình chạy lại.
Đó là kết quả khám sức khỏe của chính bà Thoa.
Tôi chưa kịp hỏi thì mẹ giải thích:
– “Hôm trước mẹ ra ngoài buổi tối để kiểm tra lại kết quả khám định kỳ của thông gia. Bác sĩ quen dưới quê nhờ mẹ đưa lên cho bà ấy vì gọi mãi bà không nghe. Bà bị mỡ máu cao với huyết áp, cần kiêng mỡ, kiêng đồ béo.”
Tôi và Vinh há hốc.
Mẹ nói tiếp:
– “Lúc thấy bà mang toàn chân giò đi, mẹ mới biết là bà không hề nhớ mình phải kiêng. Bà mải lo em Thu mở quán nên nghĩ nó cần hơn. Mẹ mới hiểu… thực ra bà đâu cố ý làm khổ con.”
Mẹ chồng tôi ôm mặt bật khóc:
– “Tôi… tôi không cố ý thiên vị. Tôi chỉ thương con Thu khởi nghiệp cực quá. Tôi quên mất mình bệnh… tôi sai cả với con lẫn bản thân…”
Tôi ôm lấy bà:
– “Mẹ ơi, con không trách mẹ. Từ nay mình hiểu nhau là được.”
Mẹ ruột tôi vỗ vai bà Thoa, nụ cười hiền như đất:
– “Làm mẹ ai chẳng vụng dại lúc này lúc kia. Quan trọng là thương con.”
Hôm đó, ba người phụ nữ – ba người mẹ – ôm nhau khóc.
Còn tôi chỉ ngồi nhìn, thấy lòng ấm như chưa bao giờ.
5. Sau tất cả
Từ hôm đó, mẹ chồng tôi thay đổi hoàn toàn.
Bà nấu ăn đúng chế độ, không quên uống thuốc huyết áp, không quên đi khám định kỳ.
Bà thương tôi như con ruột, thương bé Bống còn hơn.
Một lần bà nói:
– “Ngày đó mẹ mang chân giò đi thật… dại quá. May có mẹ con Hân nhắc khéo… chứ không thì mẹ còn gây chuyện lớn hơn.”
Mẹ ruột tôi chỉ cười:
– “Nhắc khéo thì tốt hơn là cãi nhau. Nhà yên ấm, con dâu mới không tủi thân.”
Tôi hiểu điều mẹ tôi làm không phải để “cho mẹ chồng một bài học” mà để giữ cho tôi hai chữ bình yên.
Và thật sự… mẹ tôi đã quá cao tay.
Mỗi lần ôm con, nhìn hai bên gia đình vui vẻ giúp đỡ nhau, tôi lại biết ơn vì mình có một người mẹ tinh tế như vậy. Không ầm ĩ, không drama, không gây chiến – nhưng ai sai tự khắc sẽ nhận ra.
Chỉ cần một chút khéo léo, một chút nhân hậu, và một trái tim muốn bảo vệ con – mẹ có thể khiến cả gia đình thay đổi.
Và tôi tin, đó chính là đẳng cấp của một người mẹ Việt Nam.
Để lại một bình luận